Những yếu tố ảnh hưởng tâm lý ở trẻ khi đến trường

Bước vào môi trường học tập là một cột mốc lớn trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng có thể dễ dàng thích nghi ngay từ những ngày đầu tiên. Tâm lý ở trẻ trong giai đoạn này đặc biệt nhạy cảm và chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, từ gia đình đến trường lớp. Việc hiểu đúng, hiểu đủ về tâm lý của trẻ sẽ giúp phụ huynh đồng hành hiệu quả, giúp con không chỉ vượt qua nỗi sợ mà còn yêu thích việc đến trường.

Bài viết dưới đây, hãy cùng VAS tìm hiểu sâu hơn về những yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ khi đến trường và cách giúp con thích nghi tích cực với môi trường học đường.

1. Tại sao tâm lý trẻ lại quan trọng khi bắt đầu hành trình đến trường?

Khác với người lớn, trẻ nhỏ chưa có đủ trải nghiệm để tự điều chỉnh cảm xúc hay vượt qua lo lắng khi đối mặt với môi trường mới. Tâm lý ở trẻ bất ổn trong giai đoạn đầu đi học khiến trẻ từ chối đến lớp và trực tiếp cản trở quá trình tiếp thu kiến thức, hình thành mối quan hệ và phát triển nhân cách.

Khi được chuẩn bị tốt về mặt tinh thần, trẻ sẽ dễ dàng hòa nhập, xây dựng được nền tảng cảm xúc tích cực để học tập hiệu quả. Ngược lại, nếu bỏ qua yếu tố tâm lý, phụ huynh có thể vô tình khiến trẻ đối diện với áp lực kéo dài và phát triển những hành vi tiêu cực trong tương lai.

2. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến tâm lý trẻ khi đến trường

Tâm lý ở trẻ không tự nhiên mà có, nó được hình thành từ sự tương tác giữa yếu tố nội tại và ngoại cảnh. Để giúp con thích nghi tốt, phụ huynh cần nhận diện rõ các nhóm tác nhân ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần của trẻ.

2.1. Yếu tố chủ quan từ chính bản thân trẻ

Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt với tính cách, khả năng thích nghi và mức độ độc lập khác nhau. Những trẻ hướng nội, ít giao tiếp hoặc có xu hướng bám mẹ thường dễ cảm thấy sợ hãi, lo lắng khi đến môi trường lạ.

Bên cạnh đó, những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ như từng bị tách khỏi cha mẹ đột ngột, thay đổi môi trường sống hay từng bị tổn thương cũng có thể tạo nên rào cản tâm lý khi trẻ đến trường.

2.2. Thay đổi môi trường

Đây là một trong những “cú sốc” lớn nhất với trẻ nhỏ. Khi phải rời khỏi vùng an toàn quen thuộc ở nhà, làm quen với lớp học đông người, nề nếp sinh hoạt mới, hay thậm chí cả đồng phục, món ăn lạ… vô tình khiến trẻ cảm thấy mất kiểm soát.

Mỗi yếu tố thay đổi, dù nhỏ, chung quy đều có thể tạo nên sự bất an trong tâm trí trẻ nếu không được chuẩn bị kỹ lưỡng.

2.3. Phương pháp giáo dục

Khi trẻ được học trong môi trường khuyến khích sự sáng tạo, tôn trọng cá tính và học sinh là trung tâm, các em sẽ cảm thấy an toàn để thể hiện bản thân và phát triển tư duy. Ngược lại, nếu phương pháp giáo dục quá cứng nhắc, đặt nặng thành tích hay so sánh học sinh với nhau, trẻ dễ bị tổn thương, tự ti và hình thành tâm lý lo âu mỗi khi đến lớp.

2.4. Mối quan hệ giữa thầy cô và bạn bè

Trẻ nhỏ rất nhạy cảm với cách cư xử của những người xung quanh. Một ánh nhìn thân thiện, một cái ôm nhẹ nhàng từ cô giáo hay lời động viên kịp thời từ bạn bè có thể khiến trẻ cảm thấy được chào đón, từ đó hình thành cảm giác yêu thích trường lớp.

Ngược lại, nếu không được quan tâm, bị phớt lờ hoặc gặp phải xung đột với bạn bè, trẻ rất dễ thu mình, thậm chí hình thành nỗi sợ học đường.

Ở độ tuổi này, thầy cô chính là hình mẫu an toàn đầu tiên ngoài gia đình. Nếu giáo viên biết lắng nghe và đồng hành, trẻ sẽ dần học được cách chia sẻ và điều chỉnh cảm xúc của mình.